ЯАМ, АГЕНТЛАГИЙГ ХӨДӨӨ РҮҮ НҮҮЛГЭЕ

 

ЯАМ, АГЕНТЛАГИЙГ ХӨДӨӨ  РҮҮ НҮҮЛГЭЕ

 

Түнэр харанхуйн ганц гэрэл гэгээ, тархины түгжрэлийг арилгах ганц хүч, нийгмийн тархи оюуны гэгээн үйлдвэрлэл болох “төрийн өмчийн их сургуулиудыг хөдөө рүү нүүлгэе” гэж хөөрч болж байхад хүнд суртлын хүүдий, шуналтны ходоодон сонирхлыг төрийн бодлого болгох лобби төв, авилгын үүр болох “төрийн яам, агентлагийг мөн л хөдөө нүүлгэе, тэнд суулгая” гэж яагаад ер нь бид бодож болохгүй гэж. Тийм ээ!

Төрийн яам, агентлагийг ийнхүү нийслэлээс хөөн гаргаж хөдөөд нүүлгэн суурьшуулахдаа  их сургуулийн дагуул байдлаар хандвал манай дарга ёсонд их нийцнэ. Тэр нь энэ. “ Их дээд сургуулийг дагуулж холбогдох яам агентлагийг хөдөө байлгана”. Энэ нь юу гэсэн үг вэ гэхээр иймэрхий юм.

 МУБИС-ийг Ховд аймаг рүү нүүлгэе гэвэл  тэнд нь Боловсролын яамыг нүүлгэн шилжүүлнэ.

ШУТИС -ийг Орхон аймаг рүү нүүлгэж тэнд нь Уул уурхайн яамыг байлгана.

ХААИС-ийг Сэлэнгэ аймаг рүү нүүлгэж  тэнд нь ХАА-н яамыг суулгана.

Эрүүл мэндийн их сургуулийг халуун бүлээн рашаан, сувиллын нэг өлгий болох  Архангай аймаг рүү нүүлгэж тэнд нь Эрүүл мэндийн яамыг байлгана.

Батлан хамгааллын их сургуулийг бөх тэх ихтэй Увс аймаг рүү нүүлгэж тэнд нь Батлан хамгаалах яамыг байлгана.

Соёл урлагийн их сургуулийг дуур хуурийн өлгий гэх Дундговь аймаг рүү нүүлгэж тэнд Соёлын яамыг байлгана. Гэхдээ Дуурийн театрын барилгыг хамт зөөж тэнд дахин барих хэрэгтэй юм.

Энэ мэтээр байгаа их сургуулийг дагуулж байгаа яам, агентлагийг нүүлгэх юм. 

Ингэхэд гэвч зарим аймагт их сургууль оногдохгүй тул яаж хийж байгаад шинэ их сургуулийг олж түүнд мөн шинээр шинэ яам, агентлагийг шинээр байгуулж байлгах юм.

Жишээ нь, Аялал жуулчлалын их сургуулийг шинээр байгуулж, түүнийг 500 мянган аялагч хүлээн авах ирээдүйн дэлхийн аялал жуулчлалын төв болох андын нөхөрлөлийн хөшөө орчим нүүлгэж тэнд нь аялал жуулчлалын яамыг байгуулж байлгах юм.  Гэхдээ Чингисийн музейг буулгаж тэнд нүүлгэн дахин барих нь зөв.

Аан, тийм. Сүм хийдүүд нь өнгөрсөн үеийн их дээд сургууль мэт шинжтэй байсныг хүндэтгэж, гэгээрлийн мөр дагаж байгаа гэх дүртэй энэ олон шашин, сүм, хийдүүдийг гэгээрлийн өлгий болсон Завхан аймагт нүүлгэх ононо. Тэнд тэд ходоодон замаар орхиж, гэгээрлийн мөрөө олоход гэгээнтний хөшөө хэрэг болж мэднэ.

Ийнхүү УБ  хотоос нийтээр нь ийнхүү нүүлгэхэд УБ хотын замын түгжрэл мэдээж арилна. Гэхдээ УБ хоттойгоо хамт арилах юм.

 Ингэхэд дарга ёстой, даргаа өрөвддөг бидэнд нэг ийм асуулт гарч ирж байгаа даа. Төрийн яам агентлагийг ийнхүү хөдөө орон нутагт нүүлгэн суурьшуулснаар хөөрхий ЕС танхимаа яам удирдах юм болоо гэж үү! Тэр амархан. Цахим шийдэл, цахим шилжилт.

За, тэгвэл, байнгын ажиллагаатай их хурал маань яаж ажиллах юм бол оо, өрөвдөөд байна аа гэж үү бас. Тэр амархаан, нүүлгэж шилжүүлсэн яам, агентлагийн дарга, сайд нь тэр нутгаас сонгогдсон их хурлын гишүүд байх тул үүнд санаа зовох хэрэггүй. Хэрэг гаргавал бас цахим шийдэл, цахим шилжилт.

Тэгвэл УБ яах болж байна гэж үү!  УБ түгжрэлгүй болсон байна гэхдээ  сөнөсөн мэт хот болно. Аан, тийм, тэнд гурав бүлэг хүн байна. Тэтгэврийнхэн, малчид, цагаачид. 

Тэгэхээр нээрээ ЕС-д маань цоо шинээр хариуцах нэг хоёр асуудал гараад ирэх юм байна. Тэр нь тэтгэврийнхэн болон малчдад халамж тараах. Бас тэгээд түгжрэлтэй байсан УБ хотыг өр зээлээ саналгалзан байж цагаачдын дүүрэг болгон дахин бүтэцлэх, мөн тэнд, магадгүй, Чингисийн талбайн төв цэг дээр Монголын эмэгтэйчүүдийн яам байгуулах. Энэ мэтээр цоо шинэ асуудал түгжрэлгүй, цагаачдын шинэ УБ-т үүсэх л юм аа даа!

 

Ц.Лувсандорж

2020 оны 10 дугаар сарын 27-ны өдөр

Тэтгэврийнхэн хийгээд малчид боловсролд анхаараад өгөөч, гуйж байна!

 

Тэтгэврийнхэн хийгээд малчид боловсролд анхаараад өгөөч, гуйж байна!

 

 

Бизнес болсон 22 хичээлээ одоо больчих.

Алагчлал, ялгаварлалыг одоо зогсоочих.

Сонгуулийн дүнд санал нь нөлөөлллийн ач холбогдол байдаггүй сэхээтэн хэд, багш бид ингэж 30 жил хэлэв.

Үүнийхээ төлөө багш бид нар хүрч болох бүх газар нь бүх хэлбэрээр хэлж үзэв. Амжилт олдоггүй юм. Нэмэргүй.

Зөвхөн бага ангийнх төдийгүй бүх ангийн хүүхэд томчуудын лобби бизнес болсон 22 хичээлээр 12 жил бөмбөгдүүлж олон жил явлаа даа. Тэд бүгд л эцэстээ тун их залхачихсан байдаг юм даа.

22 хичээлээр нүдүүлнэ. Тэгээд 22 багштай учраа олох гэж үзнэ. Эцэстээ, сурсан зүйл байхгүй. Баахан шалгуулна, муу авна. "Чи" гэж бүх хүнээр чичлүүлнэ...Баахан төлбөртэй давтлагад явна....Ядарна. Залхана.

Энэ бүхний дүнд нь улсаараа бүх хичээлээр олон жил муу сурцгааж байна. Дэлхий доог ч их болцгоож байна даа.

Боловсролын салбар, хичээл, сургалтад алагчлал, ялгаварлал энэ улсад дэлхийг бүүр алмайруулмаар ихээр илээр газар авсан байдаг юм. Бөлтөгнүүлээд л....Ялгаад л.... Түүгээр бүүр чимээд л...

Эзэд нь их хуралд байдаг ерөнхий боловсролын хувийн сургууль монгол төрийн хамгаалалтанд байдаг онцгой бизнес болохоор тэд хүүхдийн сурах хүслээр мөнгө хүүлдэг мөнгөхүүлэгч болж ид цэцэглэж байна, энэ улсад. Янзтай. Цамхагжаад л...

Энэ мэтээр боловсролын дампуурлыг хэлбэл цаас ч, цаг ч хайран байдаг юм.

Бид боловсролоо одоо өөрчил л дөө гэж 30 жил хэлсээн. Боловсролын сайд ЕС-ыг олон ч удаа мэтгэлзээнд дуудсаан. Өөрчлөгдсөн юм огт байдаггүй юм. Яагаад!

Үнэн өөрчлөгдөх гэж оролдсон сайд, ЕС-ыг эзэд нь "тэднийг огцор" гээд огцруулчихдаг юм. Тэгэхээр тэд хөөрхий хий л гараар хөдлөн хөөрөхөөс өөр яах вэ дээ. Хол явж чаддаггүй юм чинь.

Харин үүнийг одоо бодитой өөрчлөх ганц л онцгой арга байгаа нь ил болсон. Энэ нь ийм юм.

Эцэг эх, нэн ялангуяа, манай сонгууль бүрийг саналаараа шийдээд байгаа тэтгэврийн хөгшид, малчид "Томчуудын бизнес болсон 22 хичээлээр хүүхэд 12 жил нүдүүлж эцэст нь сурсан зүйл ч үгүй, бас сурах хийгээд ажиллахаас бүүр залхачихсан бүхэл бүтэн үе төрөөд байна аа! Монгол ард Дамдины бор хүү Сүх алагчлал, ялгаварлалд дор байна аа! Үүнийгээ одоо боль" гээд хэлээд эхэлбэл боловсролын дампуурал тун удахгүй цэглэгдэнэ. Ирэх сонгуулиар тэр тэглэгдэнэ. Харин өөрөөр тэр амархан өөрчлөгдөхгүй. Энэ нь манай улсын онцлог юм.

Тэгэхээр тэтгэврийн хөгшид, малчид Та бүхэн ганц удаа боловсролд нэг анхаараад өгөөч! Тэгээд хэлээд өгөөч!

Гуйж байна.

Ц.Лувсандорж

2020 оны 10 дугаар сарын 20-ны өдөр

Бидний төрийг муухай харагдуулагчид

 

Бидний төрийг муухай харагдуулагчид

 

Манай төрийн томчуудаас яамдын мэргэжилтэн хүртэл жинхэнэ төрийн алба хаагчид юм. Энд тэднийг ярина. 

 

Тэд өдрийн хоолоо, унааны мөнгөө татвар төлөгчдөөр даалгадаг.

 

Тэд амьдрах гэр орноо бас л тэднээр авахуулдаг, хангуулдаг.

 

Тэд хүүхдээ их сургуульд сургах зардлыг сургалтын төрийн сангаас төлүүлдэг.

 

Тэд тэтгэвэртэй гарахдаа 36 сарын цалинтай тэнцэх тэтгэмж, одоогоор нэг насаараа төрд байсан гэх этгээдийн жишгээр бол 50 сая төгрөг авдаг. 

 

Гэсэн атлаа тэд гэх энэ төрийн ийм албан хаагчдын ажлынх дүнгээр улс нь гадаадад 30 тэрбумын долларын өртэй, монгол хүн бүр 30 сая төгрөгийн өртэй болчихсон байдаг. Мөн хачин ажиллаж л дээ, тэд. Гомдмоор байгаа биз.

 

Гэсэн атлаа улс төрөөс өөр ажил хийж огт харагдаагүй, танигдаагүй улс төрч, дарга нар нь гэгчид дансандаа тэрбум тэрбум хадгаламжтай, их наяд их наяд хөрөнгөтэй болчихсон байдаг. Мөн хачин байгаа биз, тэд. Гайхмаар байгаа биз.

 

Манай улсын төр, түүний алба хаагчид нэг л биш ээ!

 

Манай төрийн албан хаагчид бидний төрийг их л муухай харагдуулж байна. Одоо болчих. Больчих.

 

Ц.Лувсандорж 

 

2020 оны 10 дугаар сарын 19-ний өдөр

Цэрэг боол биш

 

Цэрэг боол биш

 

Манайхан одоо “Цэрэг дансандаа 8-11 сая төгрөгтэй халагдаж байна. Гайхамшиг” гэж ид хөөрч хийрхэж байна. Гэвч би “Цэрэг боол биш” хэлж байна.

 

Цэрэг гэдэг нэрээр төмөр зам тавихад зүтгэсэн цэрэг гэгчид үнэндээ хөдөлмөрийн мөлжлөг дор нэг жил болсон байна. Тооцоод үзье. Тоо худлаа хэлдэггүй юм.

 

Нэг жилд 12 сар, нэг сард 30 хоног, өдөр дор хаяж 8 цаг ажилладаг, хөлслөгддөг гэвэл цэрэг гэгч тэр төмөр замчин нэг жилийн хугацаанд дор хаяж 2880 цаг ажилласан байна. Цэрэг төмөр замчин халагдахтай дундажаар 8-11 сая төгрөгийг дансандаа авсан гэвэл тэрээр цагт дундаж 0,99-1,36 доллароор хөлслөгддөг байх нээ. Энэ мөлжлөг биш үү! Бод доо!

 

Цэрэг нэрээр, “мэдлээ, гүйцэтгэе” гэсэн хандлагаар хүний нэг цагийн хөдөлмөрийг ийнхүү хөлсөлж байгааг соёлт дэлхийд дуулгаад энэ нь хөдөлмөрийн мөлжлөг мөн эсэхийг лавлаад асуучих улс төрчөөгүй байгууллага энэ улсад одоо байна уу?

 

Хүний хөдөлмөрийг л бодитой цэнэлүүлэхийн төлөө байдаг Үнэнч ҮЭ-үүд энэ нийгэм одоо байна уу?

 

Хүний эрх гэж 30 жил хөөрцөглөсөн нөгөө айхтар хүний эрхээр овоглосон байгууллагад энэ улсад амьд уу?

 

Цэрэг гэдэг ажилчин биш, төмөр замчин бүүрч биш гэдгийг хэлээд “цэрэг боол биш” гэдгийг сургаж “цэрэг эх орноо цахим зуунд хэрхэн хамгаалах, түүнд тэрээр алба хааж байхдаа хэрхэн суралцах ёстой” талаар номноод өгөх генералиуд, цэрэг судлаачид энэ улсад мөн байна уу?

 

Угтаа бол цэрэг мэргэжлийн байх ёстой болжээ. Тэр цахилах ёстой болж байна. Дрон хийхэд нэг хэсэг нь суралцмаар бол нөгөө хэсэг цахим тулалдаанд бэлдмээр юм шиг. Гуравдах хэсэг вирусын тулалдааныг сөрмөөр байх шиг. Махан цэрэг буу бариад бие биеэ шүржиж байдаг он цаг түүх болж үлдэж байна.

 

Энэ нь дурын нэг дундаж, дурын нэг малчинг цэрэг болгох огт хэрэггүй гэсэн үг шүү дээ.

 

Цэрэг боол биш. Цэрэг цахим зуунд боолоос их том юм.

 

Ц.Лувсандорж

 

2020 оны 10 дугаар сарын 19-ний өдөр