Saturday, July 20, 2019

"Үндсэн хууль"-ийг "Эх хууль" гэе

"Үндсэн хууль"-ийг "Эх хууль" гэе


Бидний үндсэн хууль гэх тогтолцоо нь энэ нийгмийн юм юмны эх үндсийг өөртөө агуулсан хөгжлийн үндсэн баримт бичиг, дэвшлийн үндсэн аксиоматик юм. Энэ нь эргээд хаангүй улс болох бүгд найрамдах улсыг хуулиар удирдах ухаан, бас урлаг болно.

Юм юмны эх үндсийг агуулж байдаг болохоор өнөөдрийн бидэн шиг түүнийг "ҮХ" гэж товчлон "Үндсэн хууль" (fundamental law) гэхээсээ "бүрдэл-constituent" гэсэн утгыг тодотгон Англи хэлнээ "Бүрдэл хууль (The Constitution)" гэдэг. 

Энэ язгуур утга санааг бодолцож "ҮХ" гэж товчлогдох "Үндсэн хууль" гэдгийг монгол хэлнээ "Эх хууль" гэж хэлбэл яасийм. Илүү зохистой биш үү!

Энэ нь бас эх хуулиас бусад хуулиуд нь их төрж байх гэсэн утгыг илүү тодотгож байгаагаараа аксиоматик шинжтэй иргэншилтэй болно. Бас "ҮХ" биш харин ээж гэсэн утгыг агуулж "ЭХ" гэж товчлогдоно. Гоё.

"ҮХ" гэхээсээ "ЭХ" гэх нь хавьгүй илүү биз дээ! Тийм үү?

Үндсэн хууль гэсэн модон моодон хэллэгийг энэ удаа иргэншилтэй, утгатай байдлаар нь харж "ЭХ ХУУЛЬ" гэж нэрлэ.

Тэгвэл хуулиар удирдах ухаан энэ улсад гууль болохгүй. Учир нь "ҮХ" биш "ЭХ" шүү дээ.

Ц. Лувсандорж

2019 оны 7 дугаар сарын 20-ны өдөр

No comments:

Post a Comment